Petrol Ofisleri

Dostluk (Özet) : Dostluk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleabat bir düzen değildir. Dostluk, cemiyet içre insanoğluın fiilen kesinlikle davrandıklarını değil, kesinlikle davranmaları gerektiğini gösterir. Dostluk, kendisine uyulmak ve uygulanmak midein vardır. Adalet kıymeti dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene koyuvermek, toplumsal yaşamın gerçekleşmesini peylemek icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Dostluk düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin önsına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, katiyetle rast kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği gibi, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle cemiyet içre insanoğluın biçimci ve davranışlarının tüze kurallarına uymaması, her gün mümkündür. “İşte tüze, beniâdem davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir sistem, bir bütündür.” İnsan-beniâdem, beniâdem-natür ilişkilerinin insanlığın kuma çıkarı ve huzuru midein evrensel ilkelerle güvence altına tuzakınmasıdır. Dostluk, insaniyet seviyesi midein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birokkalı görüş ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, derslik çıkarları, cemiyet sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak tamlayan fikirlerdir. Dostluk Nedir Dostluk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun kuma iyiliğini peylemek maksadıyla konulan ve halk gücüyle desteklenen kaide, hak ve seçimın bütünüdür. Daha geniş bir tanımıyla tüze, adalete yönelmiş toplumsal yaşamma düzenidir. Dostluk Söz Mazmunı Dostluk kelimesi Arapça “hak” kökünden gelir ve hak kelimesinin çoğşanlı olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “hak” kelimesinin çoğşanlı “ah’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na bakılırsa tüze kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım güçlükleü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” mealı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk mealında da kullanılır. Yöntem Mazmunı Dostluk dönemden döneme değiştiği midein hala doyurucu bir tanım kuruluşlamamıştır. Kant “Dostlukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok akseptans edilen tanımı ise: “Mukannen bir zamanda belli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) demetlanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak tüze, kendi içre baz olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun zevat arası ilişkileri konu meydan kısmına Özel Dostluk, zevat ile talih veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Umum Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Dostluk, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Temel Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku halk hukukunun serlıca zir dallarıdır. Dostluk Kuralları ve Özellikleri Hukuku sair toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik talih aracılığıyla güvenceye tuzakınmış ve cebri yaptırımlara ehil olmasıdır. Dostluk kuralları beniâdem davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun paha kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla menent nitelikteki tamam durumlarda uygulanması sağlanır. Yaptırım (Müeyyide) Dostluk meydanında yaptırım halk gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek midein kullanılır. Dostluk düzenini sağlamayı ve korumayı ammaçlayan yaptırımlar gene tüze düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları mâni olmak midein kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapis ve mangiz cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, parti yama; mevhibe hukukunda mevhibe ve gizliceçılık cezaları gibi çeşitli tüze dallarında çeşitli yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilişkin çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik değil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek veya politik fikirleri tüze biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali hak olan tüze, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Dostluk, adalete yönelmiş toplumsal bir yaşamma düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun toplumsal yaşamı düzenleyip insanoğluın barış ve güvenlik içre bir arada yaşamalarını sağlamaktır. 2. Kılgısal Yarar (Içtimai İhtiyaçların Mukabillanması) Hukukun kılgı amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Dostluk bu fonksiyonu ile cemiyet içre yaşayan insanoğluın, birbirleri ile oluşturmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun kuruluşsından kaynaklanan ihtiyaçlarını önlamaya çtuzakışır. Dostluk bu fonksiyonu ile mevlit, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir tüze düzeni yaşamın baz gerçeklerini görmezden gelemez. Dostluk düzeni, insanoğlunun doğal kuruluşsına ve bundan müterakki mevrut ihtiyaçlarına akla yatkın çıkmak zorundadır. Dostluk önemli ölçüde, kazançlı gerçeklere de kapalıdır; kazançlı gereksemelara uymalı ve onları önlamalıdır. 3. Adalet Dostluk bu fonksiyonu ile belli bir organizasyon altına aldığı içtimai ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan hak ölçüsüne vurarak gerçeklik kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En endamsız tanımıyla hak, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) çıkmak üzere iki çeşitli anlamda kullanılır. Adalet gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet mealında ferdî bir özelliği deyimler. Erkek her gün haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni yaymak yolunda mütemadi ve değkonumez bir çaba gösterir. İşte bu biçimci ve çabayı gösteren hak, özne (süje) ile ilişkin oluşundan ötürü öznel (sübjektif) hak olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir hak kavramı vardır. Nesnel hak, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği rabıta biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte tüze meydanında hukuki paha olarak lafız konusu olan hak de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü tüze, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Toplum mideindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini mideaziz kurallar tamamü olarak tüze, bu değerlendirmelerde hak ölçüsünü kullandığı ve istismar etmek durumunda bulunduğuna bakılırsa, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Dostluk normlarında hak acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut tüze ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü hak kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm tüze sistemine ve sistemlerine hâkim mevcut, nesnel ve salt bir paha niteliğindeki adalettir. Dostluk bir cemiyet düzenini mideerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; lüzumlu mevcut düzeni sıyanet etmek, gerekse onu değkonutirmeyi meşrulaştırmak midein her gün adalete servurulur. Nesnel ve yasa üstü hak hukukta önmıza müesses tüze düzenlerinin birincil örneği, olması gereken tüze mealında tüze idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile hak, mevcut tüze düzenlerinin kendisine akla yatkın olup olmadığı açısından bir paha ve yorum ölçüsü evet. Gine bu özelliği ile hak, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun akdetmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile pozitif ve zararlı önlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon denge içre olduklarında, adil bir tüze düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Olağan olarak tüm tüze normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak tüze, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal yaşamma uyacak, hem de bu toplumsal yaşamın barış içre sürebilmesi midein bir düzen görünümünü sağlamaya çtuzakışacaktır.

afyon şirket avukatı